PHOTOGRAPHY WEBLOG

Ook NRC schreef inmiddels over Jean-Pierre Jans en de neefjes (een eigentijdse variant op Jan, Jans en de kinderen). Lees Fotograaf struikelt door onhandig ‘fotofoppen’.

Verder krijg ik de laatste dagen steeds meer foto's toegestuurd, inmiddels vele tientallen, waarmee het knip- en plakwerk van fotocollagist Jans onweerspreekbaar wordt aangetoond.

De zaak-Jans vertoont opvallende gelijkenissen met dopingaffaires in de wielersport. Het begint met twijfels over whereabouts ("mijn afgebeelde dochtertje is nooit op de plek geweest"), de redactie annex wielerploeg houdt zich stil (vindt dat de fotograaf/renner lekker scoort en hoopt dat het overwaait). De wielrenner/fotograaf raakt verstrikt in zijn eigen steeds wissende versies van de toedracht ("het waren mijn neefjes" cq "die dopingpreparaten waren voor mijn zieke hond"). Totdat uiteindelijk de situatie onhoudbaar wordt en de hoofdredactie/het management van de wielerploeg hem als een baksteen laat vallen (en zelf de handen in onschuld wast).

Er komt zelfs een 'contra-expertise' aan te pas: van een medewerker van een plaatselijke fotozaak, wiens hoogwetenschappelijke analyse bestaat uit de opmerking dat hij het verhaal over de stoute neefjes gelooft.

Tsja, dan moeten die neefjes wel verrekte vaak bij Jans op bezoek zijn geweest, gezien de stapel gemanipuleerde foto's die steeds hoger en hoger wordt.

Enkele voorbeelden: de ingeplakte scootmobiel (zie het verloop van de straatklinkers) en de gekloonde meeuwen. Opklikken voor een grotere afbeelding.

Dagbladuitgever PCM, eigenaar van onder meer de Volkskrant, gaat fors bezuinigen: voor 5 procent van het personeelsbestand is geen toekomst meer binnen het bedrijf.

Ik zou zeggen: begin eens bij de leden van de fotoredactie van de Volkskrant die Jean-Pierre Jans jarenlang de hand boven het hoofd hield. Óf ze deden deed dat bewust en zijn daarmee ongeschikt voor een journalistieke baan, óf ze zagen de manipulaties niet en zijn derhalve incapabel.

De Volkskrant heeft het contact opgezegd met freelance fotograaf Jean-Pierre Jans. Aanleiding is een ‘vertrouwensbreuk’ tussen de krant en de fotograaf. De opzegging draait om twee foto’s, waarvan er een nooit in de krant heeft gestaan.

‘De Volkskrant vindt dat ze zich niet kan permitteren onderwerp van discussie te zijn als het gaat om de echtheid van foto’s’, aldus Pieter Broertjes, hoofdredacteur van de Volkskrant.

De zaak kwam aan het rollen nadat lezers belden over de foto met de reeën. Na onderzoek rezen twijfels over andere geplaatste foto’s van Jans. Zeven foto’s zijn ter beoordeling gegeven aan het Nederlands Instituut voor Digitale Fotografie. Conclusie: in alle gevallen zijn elementen toegevoegd of weggelaten of is op zijn minst onduidelijk wat er gebeurd is.

De fotograaf beriep zich op zijn werkwijze: in de computer kopieert hij soms zijn foto’s, bewerkt die met het programma Photoshop, en plaatst dat terug in de originele foto. Hij erkent dat in twee gevallen iets fout is gegaan, de overige kwesties betwist hij. ‘Bij de foto van de reeën zaten twee weken tussen bewerken en opsturen naar de krant. In die tijd hebben twee familieleden van me met mijn computer zitten fotoshoppen’, aldus Jans.

Broertjes: ‘Tweemaal toegeven, is tweemaal te veel.’

Het bewerken van de werkelijkheid raakt aan een oude discussie in de fotojournalistiek, waar van oudsher in de doka luchten werden ‘doorgedrukt’ (zwaarder gemaakt om een foto meer dramatiek te geven) en voetballen in een doelhoek werden gemonteerd.

Feiten zijn heilig, ook in de persfotografie. Toch is wat je ziet soms niet de werkelijkheid. Van de bomaanslagen in Madrid (2004) ging één foto de wereld over waarop een afgerukte arm te zien was. Veel kranten vonden dat te gruwelijk, en ‘poetsten’ de arm uit het beeld.

In eigen land publiceerde het ANP na Koninginnedag 2002 een foto van drie prinsessen onder paraplu’s, een schitterende compositie tegen een zwarte achtergrond. Zeventien kranten hadden de plaat van Robin Utrecht op de voorpagina. Gemanipuleerd, bleek later. ‘Kan net’, oordeelde het ANP toen. Nu zegt ANP’s nieuwsmanager Leo Blom: ‘Dat hadden we niet moeten doen. Maar iets weglaten is toch fundamenteel anders dan zelf iets toevoegen.’

De fotoredactie van de Volkskrant vindt dat ook, en heeft de foto’s van Jans inmiddels uit het archief verwijderd.

Bron: de Volkskrant.

Robert Frank bespreekt zijn klassieke boek "The Americans" in de New York Times.

Lees ook Snapshots From the American Road.

De Belgische Alice Smeets heeft met deze foto uit Haïti de internationale prijs 'UNICEF-Photo of the Year' gewonnen.

Lees meer bij UNICEF.

Van het ANP:

De Volkskrant beëindigt de samenwerking met fotograaf Jean-Pierre Jans, omdat hij verschillende beelden heeft gemanipuleerd door er elementen aan toe te voegen. Dat zei hoofdredacteur Pieter Broertjes donderdag.

Het gaat om twee foto's waarvoor de krant harde bewijzen heeft dat er elementen aan zijn toegevoegd, aldus Broertjes. Jans heeft pas in een later stadium toegegeven dat hij dat heeft gedaan. Zelf is de fotograaf niet bereikbaar voor commentaar. Het gaat om een foto waarop een hert is toegevoegd en een foto waar hij twee vogels in heeft 'geplakt'. Jans werkte als vaste freelancer bij de Volkskrant.

De krant komt vrijdag met een artikel, inclusief de gewraakte foto's, waarin de lezer wordt uitgelegd "dat dit nooit de bedoeling kan zijn geweest." Broertjes vindt het onvoorstelbaar dat zo'n goeie fotograaf zijn loopbaan op deze manier op de tocht zet: "Ik kan niet accepteren, in zowel tekst als beeld, dat de lezer niet meer van ons op aan zou kunnen of iets wel of niet is gebeurd. Wij moeten de werkelijkheid weergeven."

Jans werkt ook als freelancer voor fotopersbureau Hollandse Hoogte. Daar ziet directeur Louis Zaal nog geen aanleiding om de samenwerking met Jans te verbreken. Jans is wel berispt voor wat Zaal noemt "een zestal te zwaar bewerkte foto's", maar als de Volkskrant vrijdag met harde bewijzen komt, volgt er opnieuw een stevig gesprek."

De zaak speelt al enkele weken, ook omdat de Volkskrant de tijd wilde nemen om de betreffende beelden aan een onafhankelijke deskundige voor te leggen.Broertjes zegt dat er nog meer verdachte foto's zijn, maar daarover beweert Jans dat er niet mee is geknoeid.

Jans houdt van sterke contrasten. Om die reden zou hij zijn foto's zwaar bewerken en er zo nu en dan een onderdeel uithalen om die bewerkt weer terug te zetten, is wat Broertjes voor verklaring heeft gekregen. "Hij doet dat soms zo onzorgvuldig dat het lijkt of die elementen er bij zijn geplakt. De methode die hij hanteert vindt hij erg belangrijk."

Net als Zaal vindt Broertjes dat een digitale foto alleen mag worden bewerkt op de manier zoals dat in het verleden ook in de donkere kamer gebeurde; het zogeheten doordrukken of tegenhouden van bepaalde elementen. Broertjes: "Maar dan heb je het wel zo'n beetje gehad."

Rechts zit u dezelfde koe als links, maar dan een fractie later en gespiegeld.

Klik op voor een grotere afbeelding:

Er klopt aan de knoeifoto van Jean Pierre Jans nog wel meer niet dan dat ene dubbele hert. Bomen zijn meegekopieerd, takken op de grond. Er staan nog minder herten op de foto dan we al dachten, de middelste herten zijn een en dezelfde maar dan op een ander moment gefotografeerd, let op het stippenpatroon op de vacht in het rode kader. Het is dus niet alleen maar het neefje dat rechts een hert heeft geplakt, de foto is van links naar rechts helemaal aan elkaar gemonteerd:

(klik op voor een grotere afbeelding:)

Fotobureau Hollandse Hoogte voert per onmiddellijk een reorganisatie door. Daarmee hoopt het bedrijf de enorme verschuivingen in de markt voor redactionele en commerciële fotografie de baas te worden. Van vier medewerkers worden de contracten niet verlengd, terwijl er twee daadwerkelijk worden ontslagen. Het aantal medewerkers gaat daarmee van 30 naar 24. Gedurende het hele jaar 2008 stagneert de fotografiemarkt in binnen- en buitenland. Omdat Hollandse Hoogte in Nederland het enige fotobureau is dat nagenoeg alle takken vertegenwoordigt, ondervindt het bedrijf volgens eigen zeggen over de volle breedte een teruggang. In de redactionele markt gaat het, zoals bekend, slecht met de dagbladen en de magazines. Minder advertenties en ontlezing zorgen hand in hand voor een krimpende afzet. Er is behoefte aan minder foto’s, en bovendien ook nog eens tegen lagere prijzen. Het gebruik van (bijna) gratis materiaal neemt enorm toe. Journalistieke normen spelen minder een rol: sommige kranten plaatsen foto’s van de voorlichtingsdienst van de politie of een ministerie. De papieren markt wordt steeds meer overgenomen door de digitale, terwijl voor het gebruik van fotografie voor online media geen budget wordt vrij gemaakt, aldus Hollandse Hoogte, dat zich nu richt op de levering van (nu zes miljoen) foto’s via de eigen website.

Bron: Persbericht via Villamedia.

De Volkskrant heeft vandaag zijn banden verbroken met vaste freelance-fotograaf Jean-Pierre Jans. Aanleiding voor dit besluit is het herhaaldelijk met photoshop manipuleren van nieuwsfoto's. De Volkskrant kwam de manipulatie op het spoor door een oplettende mevrouw die haar dochter zag afgebeeld op een foto, op een plek waar haar dochter nooit was geweest. Later ontdekte een oplettende lezer van het weblog Volkskrantreizen gekopieerde hertjes in een natuurfoto van Jans.

Ondanks aanvankelijke heftige ontkenningen door Jans is de manipulatie na onderzoek door het Nederlands Instituut voor Digitale Fotografie onomstotelijk komen vast te staan.

Opmerkelijk genoeg blijkt kwestie aan het rollen te zijn geraakt precies in de week in juni 2008 dat de betreffende fotograaf nogal over de rooie ging omdat ik wat kritische kanttekeningen bij zijn foto's plaatste, u herinnert het zich vast nog wel. (Dat conflict liep zo hoog op dat zelfs Geenstijl zich ermee ging bemoeien.)

Reactie van fotograaf Thomas Schlijper op de recente maatregelen van De Volkskrant tegen Jean-Pierre Jans:

Het toevoegen van elementen is een doodzonde. Jans is echter niet de enige schuldige: zijn gedrag is jarenlang aangemoedigd door de Volkskrantfotoredactie die de laatste jaren een keuze maakte voor fotografen (niet allemaal!) die van heftige photoshopbewerkingen houden. En die foto's worden beloond met prijzen bij de Zilveren Camera. Het ANP heeft ook zo'n prijswinnende sterfotograaf in dienst waarvan iedereen weet dat hij delen uit foto's verwijdert. En de heftigst bewerkte foto's halen de voorpagina's van tientallen kranten waarmee eigenlijk al die kranten het gephotoshop belonen. Het zou de Volkskrant sieren als ze de volledige fotoredactie zou vervangen.

Waarvan akte! Goed voorbeeld doet goed volgen.

En verder: Wie gelooft hem nog? Eens een knoeier, altijd een knoeier.

In zijn woonplaats Den Haag is zaterdag op 75-jarige leeftijd de fotograaf Theo Meijer overleden. Meijer was vooral actief in de Haagse politieke wereld. Hij verbond zijn naam in 1977 voorgoed met de politieke geschiedschrijving van ons land door een foto te maken, waaruit bleek dat Dries van Agt (CDA) en Hans Wiegel (VVD) een nieuw kabinet bekokstoofden in een Haags restaurant.

Meijer snapte het tweetal in Le Bistroquet aan het Voorhout. In het boek Haagse Foto's, dat ruim tien jaar geleden over het werk van Meijer verscheen, schreef VVD-coryfee Frits Bolkestein later: "Deze historische ontmoeting leidde tot de omslag in de formatie-onderhandelingen van 1977. Van Agt stopte de gesprekken met de Partij van de Arbeid en koos voor de VVD van Wiegel." In het boek prees Bolkestein verder de elegante en intelligente wijze waarop Meijer zijn werk in politiek Den Haag deed.

Bron: ANP.

Each January, National Geographic magazine invites a few hundred photographers and photo professionals to a day-long photographic summit at the society's Washington, D.C., headquarters. It's a day of war stories, shop talk, lots of laughs and, naturally, presentations of amazing photography.

De reden die voor de annulering werd gegeven: There are many factors influencing this tough decision, but overall the climate is not appropriate for such a gathering this year.

Reza Deghati is considered among the world's great photojournalists.

He has traveled the globe for nearly 30 years, bearing witness to wars, unrest, great leaders and the courage of ordinary people trapped by history. He has won countless awards, working for publications such as National Geographic, Newsweek and Time.

Beluister een interview met Reza van ruim tien minuten bij National Public Radio.

Lees meer bij NPR.

De verhalen vertellen van mensen in verre streken, dat is waar fotojournalist Kadir van Lohuizen naar streeft. Ook als dat betekent dat je als fotograaf onder buitensporige omstandigheden je werk moet doen. Soms is de ellende zo extreem dat hij geen professionele afstand kan bewaren en onderdeel wordt van de situatie.

Kadir van Lohuizen, winnaar van onder andere een zilveren camera en twee prijzen bij de World Press Photo Contest, vertelt Teylers Museum over de moeilijke en soms uiterst gevaarlijke weg naar dat ene pakkende beeld in de nationale en internationale pers.

Vandaag, zondag 14 december van 13.00-15.00 in het Teylers Museum, Spaarne 16 te Haarlem.

Lezing gratis (wel verschuldigd is de museumentree à 7,00 euro).